Επιστημονικά Υπεύθυνη: Καθηγήτρια Χρ. Ζαραφωνίτου, Διευθύντρια Εργαστηρίου Αστεακής Εγκληματολογίας Παντείου Πανεπιστημίου
Ομάδα Εργασίας: Αν. Καθηγ. Άγγελος Μιμής, Δρ. Δημήτριος Καλαμάρας, Θάνος Συνολάκης (ΥΔ)
Εισαγωγή
Στο πλαίσιο του προγράμματος BeSecure–FeelSecure (BSFS) το οποίο αποσκοπεί στην ενίσχυση του αισθήματος της ασφάλειας ων πολιτών μέσω εγκληματοπροληπτικών παρεμβάσεων (λ.χ. χωρικών, κοινωνικών κ.λπ.), της υλοποίησής τους προηγείται μια διαγνωστική έρευνα, η οποία αποσκοπεί μεταξύ άλλων στη μέτρηση των «τιμών βάσης» των δεικτών αποτελεσματικότητας κάθε προγράμματος. Οι τιμές αυτές θα αξιολογηθούν σε δεύτερη φάση μετά την υλοποίηση του προγράμματος παρέμβασης.
Κατά την 1η φάση του προγράμματος BeSecure-FeelSecure (BSFS), υλοποιήθηκαν δύο διαγνωστικές έρευνες, που αφορούν τους κατοίκους και τους καταστηματάρχες του 2ου και 5ου Δημοτικού Διαμερίσματος του Δήμου Πειραιά. Σκοπός της διαγνωστικής έρευνας που αφορά τους κατοίκους του 2ου και 5ου Δ.Δ. ήταν, μεταξύ άλλων, η μέτρηση των τιμών βάσης συγκεκριμένων δεικτών αποτελεσματικότητας του έργου που αναφέρονται: α) στην αίσθηση ασφάλειας για την περιοχή κατοικίας, β) το φόβο του εγκλήματος, γ) τη συμμετοχή των πολιτών σε πρόγραμμα πρόληψης της εγκληματικότητας στην περιοχή τους, δ) την πρόθεση συμμετοχής των πολιτών σε πρόγραμμα πρόληψης της εγκληματικότητας στην περιοχή τους, ε) την εμπιστοσύνη των πολιτών στις τοπικές Αρχές. Η πρώτη έρευνα, που αφορά το γενικό πληθυσμό, πραγματοποιήθηκε μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα νοικοκυριών στην περιοχή ενδιαφέροντος. Η δεύτερη έρευνα, πραγματοποιήθηκε σε καταστηματάρχες της περιοχής με τη μέθοδο των προσωπικών συνεντεύξεων (Face to Face), στο χώρο εργασίας των επαγγελματιών.
Κατά τη 2η φάση υλοποίησης του προγράμματος BSFS, τόσο η έρευνα του γενικού πληθυσμού, όσο και η έρευνα στους καταστηματάρχες, θα επαναληφθούν με σκοπό την αξιολόγηση της επίπτωσης του έργου. Ειδικά στην έρευνα του γενικού πληθυσμού, θα επανεκτιμηθούν οι τιμές των προαναφερόμενων δεικτών αποτελεσματικότητάς του.
Στη συνέχεια του κειμένου θα παρουσιαστούν τα στάδια υλοποίησης και τα κύρια πορίσματα της πρώτης διαγνωστικής έρευνας που υλοποιήθηκε στο γενικό πληθυσμό του 2ου και 5ου Δημοτικού Διαμερίσματος του Δήμου Πειραιά.
Ταυτότητα έρευνας
Στόχος
Ο στόχος της έρευνας ήταν τριπλός: α) η καταγραφή των διαστάσεων της εγκληματικότητας, του αισθήματος ανασφάλειας, αλλά και των συσχετιζόμενων με αυτήν παραγόντων στο 2ο και 5ο Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Πειραιά, β) η διερεύνηση της χωρικής μεταβλητότητάς της εγκληματικότητας και της ανασφάλειας, μέσω της απεικόνισής της σε χάρτες και γ) η περιγραφή και αξιολόγηση των τιμών βάσης συγκεκριμένων δεικτών επίπτωσης του έργου ώστε να χρησιμοποιηθούν ως βάση σύγκρισης.
Διεξαγωγή/Δείγμα
Διεξήχθη ποσοτική έρευνα με τηλεφωνικές συνεντεύξεις και τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου κατά τη χρονική περίοδο από 22 έως 24 Ιουνίου 2020. Εφαρμόστηκε δειγματοληπτικό σχέδιο απλής τυχαίας στρωματοποιημένης δειγματοληψίας και συλλέχθηκαν 539 ερωτηματολόγια, 265 από κατοίκους του 2ου Δ.Δ. και 274 από κατοίκους 5ου Δ.Δ.
Όσον αφορά τα χαρακτηριστικά του δείγματος είναι σταθμισμένο ως προς φύλο και ηλικία (βάσει της απογραφής του 2011) δηλαδή, υπερεκπροσωπούνται οι γυναίκες και οι ηλικίες 45 ετών και άνω. Η πλειονότητα του δείγματος είναι παλαιοί κάτοικοι της περιοχής, παντρεμένοι ή σε σύμφωνο συμβίωσης, ενώ στην πλειονότητα των περιπτώσεων τα νοικοκυριά είχαν από μηδέν έως δύο παιδιά. Όσον αφορά τα επαγγέλματα, κυριαρχούν συνταξιούχοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι, ενώ το επίπεδο εκπαίδευσης των ερωτηθέντων ήταν υψηλό ή σχετικά υψηλό, καθώς κυριαρχούν οι απόφοιτοι Λυκείου ή πτυχιούχοι ΑΕΙ ΤΕΙ. Τέλος, όσον αφορά την οικονομική τους κατάσταση, η συνολική εικόνα αντανακλά μια μέτρια έως καλή οικονομική κατάσταση.
Πορίσματα
H εικόνα της εγκληματικότητας και της ανασφάλειας
Όσον αφορά το επίπεδο εγκληματικότητας στην περιοχή κατοικίας, η πλειοψηφία των ερωτώμενων πιστεύει ότι το επίπεδο εγκληματικότητας στην περιοχή κατοικίας ήταν μέτριο, με την εικόνα να μη διαφοροποιείται στα δύο ΔΔ. Ομοίως σε επίπεδο γειτονιάς (Χάρτης 1), η επικρατούσα πεποίθηση ήταν ότι το επίπεδο εγκληματικότητας ήταν μέτριο με λίγες εξαιρέσεις στα βόρεια του 5ου Δ.Δ. και στις περιοχές #221, #233 στο 2ο Δ.Δ., όπου το επίπεδο εγκληματικότητας θεωρείται χαμηλό. Σύμφωνα με τις απαντήσεις που δόθηκαν για την εξέλιξη των ποσοστών εγκληματικότητας την τελευταία τριετία, η εντύπωση ενός σταθερού ποσοστού εγκληματικότητας είναι επίσης σαφής γενικά αλλά και σε επίπεδο γειτονιάς (Χάρτης 2).
Προκειμένου να διαγνωσθούν ενδελεχέστερα η προέλευση των στάσεων των κατοίκων σχετικά με την εγκληματικότητα, εξετάσθηκε η προηγούμενη εμπειρία θυματοποίησής τους μέσα από την ερώτηση «Μέσα στο χρόνο που πέρασε, γίνατε θύμα ενός ή περισσοτέρων ποινικών αδικημάτων;».
Τα ποσοστά θυματοποίησης που αναφέρθηκαν από το δείγμα της έρευνας είναι μικρότερα των γενικώς ισχυόντων (13,2%) ενώ οι κάτοικοι του 2ο Δημοτικού Διαμερίσματος εμφανίζουν χαμηλότερα ποσοστά θυματοποίησης (10,6%) σε σχέση με τους κατοίκους του 5ου Δημοτικού Διαμερίσματος (15,7%), γεγονός που εξηγεί και τα υψηλότερα ποσοστά της ασφάλειας των κατοίκων του 2ου Δ.Δ.. Η πλειονότητα των περιστατικών συνέβησαν στο σπίτι, στη γειτονιά ή εντός των ορίων του Δήμου κατοικίας.
Όσον αφορά τα εγκλήματα στα οποία έπεσαν θύματα όσοι δήλωσαν προηγούμενη θυματοποίηση, αυτά αφορούν σχεδόν αποκλειστικά κλοπές/διαρρήξεις (60,3% στο 2ο Δ.Δ. και 56,9% στο 5ο Δ.Δ.) και ληστείες (14,1% στο 2ο Δ.Δ. και 19,6% στο 5ο Δ.Δ.) με μικρή αναφορά σε περιστατικά βίας κατά προσώπων ή πραγμάτων (πχ βανδαλισμοί , σωματικές επιθέσεις).
Κατά τη διασταύρωση των απαντήσεων που αφορούν τα χαρακτηριστικά του δείγματος και των απαντήσεων για την εμπειρία θυματοποίησης, διαπιστώσαμε ότι τα θύματα είναι πιο πιθανό να είναι:
- Κάτοικοι του 5ου Δημοτικού Διαμερίσματος
- Γυναίκες
- Κακής εισοδηματικής κατάστασης
Ανασφάλεια και φόβος εγκλήματος
Στη συνέχεια παρουσιάζονται τα ευρήματα που προέκυψαν από τις απαντήσεις των ερωτώμενων στην ερώτηση «Πόσο ασφαλείς αισθάνεστε όταν κυκλοφορείτε μόνος/η στην περιοχή του δήμου που κατοικείτε, όταν βραδιάζει», η οποία αποτελεί την ερώτηση που χρησιμοποιείται διεθνώς αλλά και στις προηγούμενες παρόμοιες έρευνες στην Ελλάδα για τη διάγνωση των διαστάσεων του φόβου του εγκλήματος. Τα ποσοστά ασφάλειας είναι σαφώς υψηλότερα συγκριτικά με άλλες περιοχές της πρωτεύουσας[1] (Διάγραμμα 5), ενώ οι ερωτηθέντες του 2ουΔ.Δ. ανέφεραν υψηλότερα ποσοστά ασφάλειας σε σύγκριση με εκείνους του 5ουΔ.Δ (Χάρτης 3). Επιπλέον, ανεξάρτητα από την περιοχή κατοικίας των ερωτώμενων, οι ερωτώμενοι αισθάνονται τη μεγαλύτερη ανασφάλεια σε μια ευρύτερη περιοχή πέριξ του χώρου του Λιμανιού και όχι μόνο κοντά στο σταθμό του ΗΣΑΠ, σε μία περιοχή που εκτείνεται περίπου από την Πύλη 2 του Λιμένα έως το Δικαστικό Μέγαρο του Πειραιά (Χάρτης 4).
Ως μεγαλύτερες απειλές (Διάγραμμα 6) εμφανίζονται, τα εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας (κλοπές/ διαρρήξεις και ληστείες). Ακολουθούν εγκληματικές συμπεριφορές που εμπεριέχουν βία κατά προσώπων (επιθέσεις κατά της ζωής).Ταυτίζονται ως ένα σημείο οι συμπεριφορές που προκαλούν ανασφάλεια με τις εγκληματικές συμπεριφορές στις οποίες θυματοποιήθηκαν όσοι ανέφεραν προηγούμενη θυματοποίηση. Στο 5ο Δημοτικό Διαμέρισμα η ανασφάλεια προέρχεται κυρίως από κλοπές/διαρρήξεις και ληστείες, ενώ στο 2ο Δ.Δ. αν και το μοτίβο είναι παρόμοιο, εμφανίζονται με υψηλότερα ποσοστά οι επιθέσεις κατά τη ζωής και τα σεξουαλικά αδικήματα.
Οι κύριοι παράγοντες που συμβάλλουν στην ανασφάλεια (Διάγραμμα 7) έχουν να κάνουν κυρίως με περιβαλλοντικούς παράγοντες και με την αστυνόμευση, αλλά και με την απουσία συγκεκριμένων υπηρεσιών του δήμου (Απουσία υπηρεσιών υποστήριξης θυμάτων), την έλλειψη προστατευτικών μέτρων για παιδιά/εφήβους σε δημόσιους χώρους ή την έλλειψη κοινωνικής συνοχής, (Αδιαφορία περαστικών σε περίπτωση εγκληματικής επίθεσης)
Τέλος από τη διασταύρωση των απαντήσεων που αφορούν τα χαρακτηριστικά του δείγματος και των απαντήσεων σχετικά με το αίσθημα ασφάλειας, διαπιστώθηκε ότι τα χαρακτηριστικά ανασφάλειας των κατοίκων μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:
- Όσοι έχουν βιώσει προηγούμενη θυματοποίηση
- Κάτοικοι του 5ου Δημοτικού Διαμερίσματος
- Γυναίκες
- Ηλικιωμένοι κάτοικοι
- Διαζευγμένοι
- Απασχολούμενοι με τα οικιακά, συνταξιούχοι και έμποροι
- Χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου
- Χαμηλού εισοδήματος
Στάσεις απέναντι στον επίσημο κοινωνικό έλεγχο
Σημαντική για την κατανόηση των αντιδράσεων των πολιτών αλλά και των προβλημάτων που συνδέονται με αυτές είναι η εικόνα τους για το ρόλο των φορέων του επίσημου κοινωνικού ελέγχου του εγκλήματος και κατά κύριο λόγο της αστυνομίας.
Αξιολόγηση του έργου του αστυνομικού τμήματος της περιοχής κατοικίας
Στο πλαίσιο αυτό, οι ερωτώμενοι κλήθηκαν να αξιολογήσουν το έργο του αστυνομικού τμήματος του δήμου κατοικίας τους, όσον αφορά την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας.
Γενικά, καταγράφηκε θετική αξιολόγηση για το έργο της Αστυνομίας (Διάγραμμα 8),αφού σχεδόν 6 στους 10 ερωτηθέντες (59,7%) αξιολόγησαν το έργο του Αστυνομικού Τμήματος πολύ/αρκετά αποτελεσματικό, με τους κατοίκους του 5ου Δημοτικού Διαμερίσματος να εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά ικανοποίησης σε σχέση με τους κατοίκους του 2ου Δημοτικού Διαμερίσματος (Διάγραμμα 8 και Χάρτης 5).
Από τη διασταύρωση των απαντήσεων διαπιστώθηκε ότι αξιολογούν θετικότερα το έργο του Α.Τ.:
- Οι κάτοικοι του 5ου Δ. Δ. σε σχέση με τους κατοίκους του 2ου Δ.Δ.
- Όσοι δεν έχουν βιώσει προηγούμενη εμπειρία θυματοποίησης.
- Όσοι αισθάνονται πολύ/αρκετά ασφαλείς και το αντίστροφο.
Αξιολόγηση υπηρεσιών του Δήμου
Όσον αφορά την αξιολόγηση των υπηρεσιών του Δήμου, περίπου 4 στους 10 ερωτώμενους (ποσοστό 41,6%) απάντησαν ότι οι υπηρεσίες του Δήμου είναι αρκετά αποτελεσματικές (33,8%) και πολύ αποτελεσματικές (7,8%) στην αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων. Οι κάτοικοι του 5ου Δ.Δ., εμφανίζονται σε υψηλότερα ποσοστά ικανοποιημένοι από την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών του Δήμου (Βλ. διάγραμμα 9 και χάρτη 6).
Δείκτες μέτρησης της επίπτωσης του προγράμματος
Δείκτης επίπτωσης 1: Δείκτης αίσθησης ασφάλειας για την περιοχή κατοικίας
Ο συγκεκριμένος δείκτης αξιολογεί τα κοινωνικά και φυσικά στοιχεία της περιοχής κατοικίας. Οι απαντήσεις σε τρεις ερωτήσεις της έρευνας συνδυάστηκαν για να υπολογιστεί η αντίληψη των κατοίκων σχετικά με την αίσθηση ασφάλεια της περιοχής τους. Η υπολογισμένη τιμή βάσης του συγκεκριμένου δείκτη, όσον αφορά την κατηγορία αναφοράς (Ασφάλεια), υπολογίστηκε ίση με 64,7%, και περιγράφει τους κατοίκους οι οποίοι θεωρούν ότι: «Η περιοχή κατοικίας τους είναι πολύ ή αρκετά ασφαλής και δεν έχουν πρόθεση να μετακομίσουν μια τέτοια πρόθεση δεν αφορά λόγους που σχετίζονται με την ασφάλεια της περιοχής».
Δείκτης επίπτωσης 2: Δείκτης Ανασφάλειας/ Φόβου εγκλήματος
Ο δείκτης ανασφάλειας/ φόβου εγκλήματος αποτυπώνεται από: (α) το επίπεδο ανασφάλειας στη γειτονιά της μόνιμης κατοικίας των ερωτηθέντων, (β) τις περιοχές που προκαλούν τη μεγαλύτερη ανασφάλεια και (γ) τους παράγοντες που συμβάλλουν στη δημιουργία του αισθήματος ανασφάλειας. Χρησιμοποιήθηκαν τρεις ερωτήσεις για την εκτίμηση της συνολικής από κοινού βαθμολογίας του δείκτη. Ητιμή βάσης του συγκεκριμένου δείκτη, όσον αφορά την κατηγορία αναφοράς (Υψηλή Ανασφάλεια) υπολογίστηκε ίση με 20,2%.
Δείκτης επίπτωσης 3: Δείκτης συμμετοχής των πολιτών σε πρόγραμμα πρόληψης της εγκληματικότητας
Ο συγκεκριμένος δείκτης αποσκοπεί στη μέτρηση του αριθμού των ατόμων που έχουν λάβει μέρος σε πρόγραμμα πρόληψης της εγκληματικότητας στην περιοχή τους. Με βάση την υπολογιζόμενη τιμή βάσης για τον συγκεκριμένο δείκτη (99,4%), μόνο το 0,6% από τους ερωτηθέντες δηλώνουν ότι έχουν συμμετάσχει σε πρόγραμμα πρόληψης του εγκλήματος στην περιοχή τους.
Δείκτης επίπτωσης 4: Δείκτης πρόθεσης συμμετοχής των πολιτών σε πρόγραμμα πρόληψης της εγκληματικότητας
Ο συγκεκριμένος δείκτης είναι μονοδιάστατος, ενώ η τιμή βάσης του (68,6%) αντιστοιχεί στους κατοίκους που απάντησαν θετικά στην ερώτηση «Θα συμμετείχατε σε προγράμματα του Δήμου σας για την πρόληψη της εγκληματικότητας στην περιοχή σας;».
Δείκτης επίπτωσης 5: Δείκτης εμπιστοσύνης των πολιτών στις τοπικές Αρχές
Ο πέμπτος δείκτης αποτυπώνει την εμπιστοσύνη των πολιτών στις τοπικές αρχές στην αντιμετώπιση προβλημάτων που σχετίζονται με την αντιμετώπιση της καθημερινότητας των πολιτών. Χρησιμοποιήθηκαν τρεις ερωτήσεις για να υπολογιστεί μια συνολική κοινή ποσοστιαία βαθμολογία. Η τιμή βάσης του πέμπτου δείκτη, σχετικά με την κατηγορία αναφοράς (Υψηλή εμπιστοσύνη) υπολογίστηκε ίση με 44,9%.
Διάχυση των ευρημάτων (ημερίδα)
Ημερίδα με τίτλο «Συμμετοχικές Μορφές Πρόληψης του Εγκλήματος σε Τοπικό Επίπεδο Ασφάλεια και Ελευθέρια»
Στο πλαίσιο ημερίδας με τίτλο «Συμμετοχικές Μορφές Πρόληψης του Εγκλήματος σε Τοπικό Επίπεδο Ασφάλεια και Ελευθέρια» που διοργάνωσε το Εργαστήριο Αστεακής Εγκληματολογίας στις 22/6/22, στους χώρους του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου του Πειραιά, παρουσιάστηκε ένα μέρος των ευρημάτων της διαγνωστικής έρευνας που υλοποιήθηκε στους κατοίκους του 2ου και 5ου Δημοτικού Διαμερίσματος (Δ.Δ.) του Δήμου Πειραιά, κατά την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του προγράμματος BeSecure – FeelSecure (BSFS).
Η παρουσίαση των ευρημάτων της έρευνας πραγματοποιήθηκε με επικέντρωση στις διαστάσεις της εγκληματικότητας, του αισθήματος ασφάλειας, και των συσχετιζόμενων με αυτήν παραγόντων, στη χωρική μεταβλητότητα της εγκληματικότητας και της ανασφάλειας, και στην περιγραφή των δεικτών μέτρησης της αποτελεσματικότητάς των παρεμβάσεων του έργου BSFS στην κοινότητα.
Τονίστηκαν, οι απόψεις των κατοίκων περί ενός σταθερού ποσοστού εγκληματικότητας στην περιοχή κατοικίας τους, τα χαμηλά ποσοστά θυματοποίησης, ιδιαίτερα από τους κατοίκους του 2ου Δ. Δ., τα εγκλήματα στα οποία έπεσαν θύματα όσοι δήλωσαν προηγούμενη θυματοποίηση και τα οποία είχαν να κάνουν κυρίως με εγκλήματα κατά της περιουσίας (κλοπές/διαρρήξεις ή ληστείες), καθώς και τα υψηλά ποσοστά ασφάλειας που καταγράφηκαν (ειδικά μεταξύ των κατοίκων του 2ου Δ.Δ.), συγκριτικά με άλλες περιοχές της πρωτεύουσας. Επιπλέον παρουσιάστηκαν οι κυριότεροι παράγοντες που συμβάλουν στο αίσθημα ανασφάλειας των κατοίκων, ήτοι περιβαλλοντικοί κυρίως παράγοντες (π.χ. έλλειψη φωτισμού, εικόνα εγκατάλειψης της περιοχής), ελλιπής αστυνόμευση, η απουσία πρωτοβουλιών που θα μπορούσαν να αναληφθούν από τον Δήμο για την ενημέρωση των πολιτών (π.χ. υπηρεσία υποστήριξης θυμάτων), η έλλειψη προστατευτικών μέτρων για παιδιά/εφήβους σε δημόσιους χώρους αλλά και η έλλειψη κοινωνικής συνοχής, (αδιαφορία περαστικών σε περίπτωση εγκληματικής επίθεσης). Γενικά, καταγράφηκε υψηλό ποσοστό θετικής αξιολόγησης του έργου της Αστυνομίας, ως προς την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας και μέτριο ποσοστό θετικής αξιολόγησης των υπηρεσιών του Δήμου, ως προς την αντιμετώπιση των προβλημάτων της καθημερινής ζωής των πολιτών.
Σεμινάριο με τίτλο «Αστεακή Ασφάλεια και Υποστήριξη Θυμάτων»
Επιπλέον, στο πλαίσιο διαδικτυακού σεμιναρίου με τίτλο «Αστεακή Ασφάλεια και Υποστήριξη Θυμάτων» το οποίο διοργανώθηκε, στο πλαίσιο του προγράμματος BSFS, από το Εργαστήριο Αστεακής Εγκληματολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου σε συνεργασία με τον Δήμου Πειραιά, το Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και τον Εμπορικού Συλλόγου Πειραιά και έλαβε χώρα στις 17 Ιανουαρίου 2022, παρουσιάστηκαν τα ευρήματα της δεύτερης διαγνωστικής έρευνα, η οποία υλοποιήθηκε κατά την πρώτη φάση του προγράμματος BeSecure-FeelSecure (BSFS). Η συγκεκριμένη έρευνα πραγματοποιήθηκε με προσωπικές συνεντεύξεις στο χώρο εργασίας 100 επαγγελματιών του 2ου και 5ου Δημοτικού Διαμερίσματος του Δήμου Πειραιά, κατά τη χρονική περίοδο από 6 έως 10 Ιουλίου του 2020. Η διακριτή αυτή διαγνωστική έρευνα, σε ιδιοκτήτες και υπαλλήλους καταστημάτων, κρίθηκε απαραίτητη προκειμένου να επιτευχθεί πλήρης και λεπτομερής καταγραφή της εικόνας της εγκληματικότητας, καθώς και των διαστάσεων της ανασφάλειας των καταστηματαρχών και των παραγόντων που σχετίζονται με αυτήν. Στα συγκεκριμένα διαμερίσματα του Δήμου Πειραιά, δηλαδή στο 2ο και στο 5ο ΔΔ, περιλαμβάνονται περιοχές με περιορισμένο αριθμό νοικοκυριών και αποτελούνται κυρίως από εμπορικά καταστήματα.
Η παρουσίαση των ευρημάτων της έρευνας επικεντρώθηκε στην ανασφάλεια των καταστηματαρχών, όπου οι μισοί καταστηματάρχες απάντησαν ότι αισθάνονται αρκετά ή λίγο ασφαλείς. Οι καταστηματάρχες του 5ου Δημοτικού Διαμερίσματος ανέφεραν υψηλότερα ποσοστά ανασφάλειας, καθώς και μια σαφή εντύπωσή τους περί αύξησης της εγκληματικότητας. Οι σημαντικότερες απειλές που καταγράφηκαν είναι παρόμοιες με αυτές της έρευνας του γενικού πληθυσμού και αφορούν εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας (κλοπές & διαρρήξεις). Όσον αφορά τα ποσοστά θυματοποίησης που αναφέρθηκαν, είναι μεγαλύτερα των γενικώς ισχυόντων 44% (46% για το 2ο και 42% για το 5ο ΔΔ) ενώ τα αδικήματα στα οποία αφορά η θυματοποίηση των συμμετεχόντων είναι σχεδόν αποκλειστικά κλοπές/διαρρήξεις και ληστείες και λιγοστά περιστατικά βίας κατά προσώπων ή και πραγμάτων. Καταγράφηκαν επίσης αξιοσημείωτα ποσοστά επαναλαμβανόμενης θυματοποίησης. Πάντως πλειονότητα των θυμάτων κατήγγειλε το περιστατικό στην αστυνομία (70% στο 2ο και 62% στο 5ο), γεγονός δηλωτικό της αντίληψής τους ότι η εγκληματικότητα είναι θέμα που αφορά την αστυνομία ή τους ίδιους, ενώ στην πλειοψηφία τους δεν έμειναν ικανοποιημένοι από την αντιμετώπιση του περιστατικού από την Αστυνομία, κυρίως εξαιτίας της αδυναμίας εντοπισμού και σύλληψης των δραστών και στη μη εύρεση των κλοπιμαίων. Τέλος όσον αφορά την αξιολόγηση υπηρεσιών του Δήμου (Δημοτική Αστυνομία & Κοινωνικές Υπηρεσίες), παρατηρήθηκε συγκέντρωση των απαντήσεων προς την αρνητικότερη αξιολόγηση (τιμές 1 & 2 της 5βάθμιας κλίμακας) και συγκεκριμένα στις απαντήσεις «Ανεπαρκείς/Πολύ Ανεπαρκείς».
Συνόψιση – Συμπεράσματα
[1] Βλ. Σχετικά: α) Zarafonitou, Ch. (2011). Fear of crime in contemporary Greece. Research evidence. In Zarafonitou Ch. (Guest Editor), Fear of Crime. A Comparative Approach in the European Context. CRIMINOLGY, SPECIAL ISSUE, 50-63. β) (2022). Process of the data in questionnaires. Αθήνα: Παραδοτέο με κωδικό Task 2.4, στο πλαίσιο του προγράμματος «Χαρτογράφηση της εγκληματικότητας και της ανασφάλειας στην εποχή της οικονομικής κρίσης: Τάσεις, διαστάσεις και συσχετισμοί», το οποίο χρηματοδοτείται από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευναςκαι Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.) στα πλαίσια της «1η Προκήρυξη ερευνητικών έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για την ενίσχυση των μελών ΔΕΠ και Ερευνητών/τριών και την προμήθεια ερευνητικού εξοπλισμού μεγάλης αξίας» με αριθμό πρότασης 3898, γ) (2018) Διαγνωστική ερευνά με θέμα: «Aνασφάλεια των κάτοικων Δήμου Μοσχάτου – Ταύρου και οι στάσεις/αντιλήψεις τους για την αστυνόμευση κοινοτικού χαρακτήρα», στο πλαίσιο της συνεργασίας του Εργαστηρίου Αστεακής Εγκληματολογίας με το Δήμο Μοσχάτου-Ταύρου.
